Archiwum Historii Mówionej w Domu Spotkań z Historią
Katalog wszystkich nagrań historii mówionej znajdziesz na audiohistoria.pl
Współwłaścicielem zbioru nagrań jest Ośrodek KARTA
Instytucja m. st. Warszawy
Stanisław Świerczyński - biogram
Urodził się w 27 stycznia 1916 w osadzie Kępina w powiecie gostyńskim niedaleko Warszawy. Jego ojciec prowadził gospodarstwo i młyn, potem zarabiał jako stolarz. Matka wychowywała czworo dzieci, wcześnie zmarła. Ojciec ożenił się ponownie.
W 1922 roku rodzina Świerczyńskich przeniosła się na Białostocczyznę i zamieszkała w osadzie Rudziewicze w powiecie wołkowyskim. Stanisław Świerczyński ukończył tu cztery klasy szkoły powszechnej i uczył się stolarki od ojca.
10 lutego 1940 został z całą rodziną zesłany na Ural. Po dwutygodniowej podróży, w czasie której część rodzeństwa zmarła, dotarł do Karabaszu w obwodzie czelabińskim. Początkowo pracował z ojcem w miejscowej stolarni, potem otrzymał nakaz pracy w kopalni rudy miedzi. Latem 1941, po tzw. amnestii, wyruszył do kołchozu Mitlino, aby zarobić na żywność na czas podróży do Kazachstanu. Pracował tam przy żniwach, potem powrócił do Karabaszu. Pod koniec 1941 wraz z innymi Polakami dotarł przez Kysztym do Burnoje w Kazachstanie z zamiarem wstąpienia do formującej się Armii Andersa. W Burnoje w oczekiwaniu na dostawę mundurów dla polskich żołnierzy pracował razem z ojcem i bratem w kołchozie, zajmując się m.in. transportami siana dla bydła i koni. Zachorował na tyfus, w tym samym czasie jego ojciec zmarł na zapalenie płuc. Razem z pozostałymi ocalałymi z epidemii został przewieziony do Guzar w Uzbekistanie, gdzie dołączył do 7 Dywizji Piechoty jako saper. Latem 1942 przeszedł z batalionem saperów do Kermine, skąd cała dywizja wyruszyła do portu w Krasnowodsku, a stamtąd przez Morze Kaspijskie do Pahlevi w Iranie. Stamtąd przejechał do Chanakin w Iraku, gdzie stacjonował prawie rok. Przez Jordanię, Palestynę i Egipt dotarł na początku 1944 do Włoch. Brał udział w kampanii włoskiej 2 Korpusu Polskiego. Jako saper od bomb lotniczych służył na tyłach oddziałów, które zdobywały Monte Cassino i Campobasso.
Po zakończeniu wojny, wraz z pozostałymi żołnierzami 2 Korpusu, którzy nie zdecydowali się na powrót do Polski, udał się do Wielkiej Brytanii, gdzie przeszedł do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Przez dwa lata pracował w fabryce szkła, potem, do emerytury, w wielu fabrykach metalurgicznych.
Osiadł w Birmingham.
Rozmowę audio nagrała Anna Wylegała w 2008 roku w Gdańsku,
sygnatura AHM_0916.
Stanisław Świerczyński - galeria
