Archiwum Historii Mówionej w Domu Spotkań z Historią
Katalog wszystkich nagrań historii mówionej znajdziesz na audiohistoria.pl
Współwłaścicielem zbioru nagrań jest Ośrodek KARTA
Instytucja m. st. Warszawy
Wyszukaj słowa w nagraniu
Pomoc 
Korzystaj ze wszystkich funkcji i zasobów archiwum za darmo i bez ograniczeń
Stefan Bałuk - biogram
Urodził się 15 stycznia 1914 w Warszawie w rodzinie Marii z domu Uszyńskiej i Władysława Bałuków. W tym samym roku ojciec został zesłany na Syberię. Do jego powrotu w 1922 roku Stefan Bałuk mieszkał w Milanówku z matką, która pracowała w zakładach mleczarskich w Brwinowie. Po powrocie ojca rodzina przeniosła się do Warszawy. Stefan Bałuk uczył się w Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego oraz w szkole prowadzonej przez zakon pijarów w Rakowicach. W 1932 roku zdał maturę, potem ukończył kurs rekrucki w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Studiował na wydziale finansowo-ekonomicznym w warszawskiej Szkole Nauk Politycznych, a także prawo na Uniwersytecie Warszawskim, którego nie ukończył z powodu wybuchu wojny.
We wrześniu 1939, po zawarciu małżeństwa z Tamarą Krzyczkowską, Stefan Bałuk wyruszył w towarzystwie szwagra, Andrzeja Krzyczkowskiego, do Lublina, gdzie wstąpili obaj do 9. Batalionu Broni Pancernej. Wkrótce potem postanowili przedostać się przez Rumunię do Wojska Polskiego na Zachodzie. Do Francji dotarli 24 grudnia 1939. Tam Stefan Bałuk dołączył do 10. Pułku Strzelców Konnych, włączonego następnie do 10. Brygady Kawalerii Pancernej gen. Maczka. W czerwcu 1940 brygadę ewakuowano do Wielkiej Brytanii. W maju 1942 roku Stefan Bałuk rozpoczął kurs w Szkole Oficerów Wywiadu w Glasgow. W nocy z 9 na 10 kwietnia 1944 jako cichociemny wylądował w okolicach Wołomina. W Warszawie przydzielono go do Wydziału Legalizacji Komendy Głównej Armii Krajowej, gdzie prowadził działalność wywiadowczą i podrabiał dokumenty. Wykorzystując swoją pasję fotograficzną, wyspecjalizował się w fotografii szpiegowskiej. W czasie powstania walczył w plutonie „Agaton” w Zgrupowaniu „Radosław”, za co otrzymał order Virtuti Militari. Po kapitulacji powstania trafił do obozu przejściowego w Ożarowie, a stamtąd do oflagów w Lamsdorf i Gross Born. Uciekł 29 stycznia 1945, zanim Armia Czerwona przejęła obóz.
W lutym 1945 Stefan Bałuk znalazł się w Warszawie, gdzie ponownie podjął pracę w Wydziale Legalizacji AK, w komórce „Agaton II”. 1 listopada 1945 został zatrzymany przez Urząd Bezpieczeństwa. Po brutalnych przesłuchaniach spędził prawie dwa lata w więzieniu na Rakowieckiej, do amnestii w 1947 roku. Podjął pracę fotografika, pracował m.in. w Centralnej Agencji Fotograficznej. W 1972 roku przeszedł na emeryturę. Jest autorem autobiograficznych „Wspomnień spadochroniarza”, a także albumów i wystaw dotyczących Polaków na frontach II wojny światowej i wojennych dziejów Warszawy. W 2009 roku awansował na stopień generała brygady w stanie spoczynku. Zmarł 30 stycznia 2014 w Warszawie.
Rozmowę audio nagrał Michał Osypowicz w 2010 roku w Warszawie, sygnatura AHM_2221.
We wrześniu 1939, po zawarciu małżeństwa z Tamarą Krzyczkowską, Stefan Bałuk wyruszył w towarzystwie szwagra, Andrzeja Krzyczkowskiego, do Lublina, gdzie wstąpili obaj do 9. Batalionu Broni Pancernej. Wkrótce potem postanowili przedostać się przez Rumunię do Wojska Polskiego na Zachodzie. Do Francji dotarli 24 grudnia 1939. Tam Stefan Bałuk dołączył do 10. Pułku Strzelców Konnych, włączonego następnie do 10. Brygady Kawalerii Pancernej gen. Maczka. W czerwcu 1940 brygadę ewakuowano do Wielkiej Brytanii. W maju 1942 roku Stefan Bałuk rozpoczął kurs w Szkole Oficerów Wywiadu w Glasgow. W nocy z 9 na 10 kwietnia 1944 jako cichociemny wylądował w okolicach Wołomina. W Warszawie przydzielono go do Wydziału Legalizacji Komendy Głównej Armii Krajowej, gdzie prowadził działalność wywiadowczą i podrabiał dokumenty. Wykorzystując swoją pasję fotograficzną, wyspecjalizował się w fotografii szpiegowskiej. W czasie powstania walczył w plutonie „Agaton” w Zgrupowaniu „Radosław”, za co otrzymał order Virtuti Militari. Po kapitulacji powstania trafił do obozu przejściowego w Ożarowie, a stamtąd do oflagów w Lamsdorf i Gross Born. Uciekł 29 stycznia 1945, zanim Armia Czerwona przejęła obóz.
W lutym 1945 Stefan Bałuk znalazł się w Warszawie, gdzie ponownie podjął pracę w Wydziale Legalizacji AK, w komórce „Agaton II”. 1 listopada 1945 został zatrzymany przez Urząd Bezpieczeństwa. Po brutalnych przesłuchaniach spędził prawie dwa lata w więzieniu na Rakowieckiej, do amnestii w 1947 roku. Podjął pracę fotografika, pracował m.in. w Centralnej Agencji Fotograficznej. W 1972 roku przeszedł na emeryturę. Jest autorem autobiograficznych „Wspomnień spadochroniarza”, a także albumów i wystaw dotyczących Polaków na frontach II wojny światowej i wojennych dziejów Warszawy. W 2009 roku awansował na stopień generała brygady w stanie spoczynku. Zmarł 30 stycznia 2014 w Warszawie.
Rozmowę audio nagrał Michał Osypowicz w 2010 roku w Warszawie, sygnatura AHM_2221.
Stefan Bałuk - galeria
