Wyszukaj słowa w nagraniu
Pomoc  
[[frag.start]]
Korzystaj ze wszystkich funkcji i zasobów archiwum za darmo i bez ograniczeń
   

Irena Exner - biogram

Irena Exner, z domu Wieliczko, urodziła się 19 lipca 1923 w Warszawie w rodzinie o tradycjach ziemiańskich. Ojciec był prezesem w Centralnym Towarzystwie Rolniczym, matka zajmowała się domem. W 1929 roku rodzina przeprowadziła się ze Śródmieścia na Ochotę, do mieszkania w nowym budynku Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle Artystów Plastyków” przy ul. Filtrowej. Irena Exner rozpoczęła naukę w prywatnej szkole powszechnej pani Zawadzkiej. Kryzys ekonomiczny i kłopoty ojca związane z sytuacją polityczną w Polsce zmusiły rodziców do przeniesienia się do rodzinnego majątku we wsi Sanki pod Grójcem. Irena Exner kontynuowała naukę w domu, zaliczając egzaminy eksternistycznie w Warszawie. W 1936 roku wyjechała do żeńskiego gimnazjum z internatem w Mariówce pod Opocznem. W 1938 roku rodzina zamieszkała ponownie w Warszawie, zaś Irena Exner dostała się do Gimnazjum im. W. Szachtmajerowej na Ochocie, gdzie zdała małą maturę.
Wybuch II wojny zastał ją wraz z rodziną w majątku w Sankach; po kampanii wrześniowej wróciła do Warszawy. Przez dwa lata uczyła się na tajnych kompletach Gimnazjum im. W. Szachtmajerowej, organizowanych m.in. w domu jej rodziców przy ul. Filtrowej, w którym odbywały się także spotkania komórki AK. Po zdaniu matury zapisała się do zawodowej Szkoły Zgromadzenia Kupców przy ul. Wilczej, w rzeczywistości prowadzącej nielegalne nauczanie na poziomie szkoły wyższej. W 1943 roku rozpoczęła działalność konspiracyjną w AK; przeszła kursy sanitarno-pielęgniarskie. Tuż przed powstaniem wyjechała z rodziną do majątku pod Grójcem.
Wiosną 1945 roku Irena Exner wróciła do Warszawy. Zdała egzaminy końcowe w Wyższej Szkole Handlowej. W tym czasie wyszła za mąż. Od początku lat 50. pracowała w branży księgarskiej, zajmowała się także organizacją życia kulturalno-oświatowego w Stowarzyszeniu Księgarzy Polskich i działalnością społeczną w związkach zawodowych. Za swoje zasługi otrzymała odznaczenia Wzorowego Księgarza i Zasłużonego Działacza Kultury. W latach 80. angażowała się w podziemną „Solidarność” w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich. Po przejściu na emeryturę pozostała związana z warszawskim środowiskiem księgarskim, uczestniczyła też w działalności lokalnych organizacji, m.in. spółdzielczych. Zmarła w 2020 roku.

Rozmowę audio nagrał Łukasz Kamil Kamiński w 2013 roku w Warszawie, sygnatura AHM_2969.

Irena Exner - galeria