Relacje

Biograficzne

Urodziła się 20 kwietnia 1928 w Sosnowcu jako córka Doroty i Władysława Pawlików. Matka pochodziła z Będzina z żydowskiej rodziny Zukiermanów. Ojciec nie brał udziału w opiece nad córką. Początkowo Teresa Marek i jej matka mieszkały u dziadków, później przeprowadziły się do wynajętego pokoju. Matka często zmieniała zatrudnienie, pracowała m.in. jako urzędniczka, telefonistka, pracownica w fabryce pończoch Dietla, robiła także swetry na drutach. Do 1939 roku Teresa Marek ukończyła w Sosnowcu siedem klas szkoły powszechnej.

Po wybuchu wojny matka znalazła posadę w niemieckiej fabryce sztucznych kwiatów. Teresa Marek kontynuowała naukę w szkole; w 1942 roku została  wywieziona do pracy przymusowej na Pomorze do wsi Grambin i zatrudniona została u bauera. Zimą przeniesiono ją do pracy w fabryce amunicji w Nadrenii. Matka uwięziona została w getcie w Sosnowcu i prawdopodobnie zginęła w Auschwitz. Pod koniec wojny Teresa Marek została skierowana do kopania rowów przeciwpancernych. Po wkroczeniu Armii Czerwonej dotarła pieszo do Bydgoszczy i po krótkim pobycie u krewnych wróciła do Sosnowca.

Po wojnie Teresa Marek skończyła gimnazjum im. Stanisława Staszica oraz kurs księgowości i zatrudniała się w ubezpieczalni. Poznała Sylwestra Marka, studenta Akademii Górniczo-Hutniczej, który pracował jako geolog w kopalni, pobrali się w 1952 roku; zamieszkali w Kłodawie. Po dwóch latach przenieśli się do Warszawy, gdzie Teresa Marek skończyła liceum, a pod koniec lat 50. uzyskała dyplom pomaturalnej szkoły pracowników socjalnych. Znalazła zatrudnienie w ośrodku dla dzieci z porażeniem mózgowym w Zagórzu. Zajmowała się sprawami organizacyjnymi, zaopatrzeniem podopiecznych, przeprowadzała wywiad rodzinny. W 1980 roku założyła na terenie tej instytucji „Solidarność”. Mąż był profesorem w Państwowym Instytucie Geologicznym.

Rozmowę audio nagrała Aleksandra Grażyńska w 2010 roku w Warszawie, sygnatura AHM_1747.