Relacje biograficzne

000:00:00

Michał Osypowicz: To ja proszę, żeby rozpoczął Pan swoją opowieść. Jan Makuch: Więc nazywam się Makuch Jan, rodzice Andrzej i Maria, Marianna właściwie. Urodziłem się 22 czerwca 1932 roku w miejscowości Bukowina, powiat Biłgoraj, na Lubelszczyźnie. No, to jest południowa Zamojszczyzna. Od 1939 roku zacząłem chodzić do szkoły, ale wojna spowodowała, że tej nauki w szkole te młodsze dzieci, pierwszoklaściści i te najmłodsze nie pobierały, więc nauczycielka przychodziła do domu, pamiętam, kilka razy. Przynosiła jakieś tam takie pisemka, jak „Płomyk” czy „Płomyczek” i pokazywała mamie, również elementarz, jak mama odkąd dokąd, co ma ze mną przerabiać. No i to była taka nauka w owym czasie. Poza tym mieszkańcy tej miejscowości, rodzice tych dzieci to utrzymywały tych nauczycieli, bo chyba z innych źródeł nie miały środków do życia, znaczy, jakiejś tam zapłaty za pracę. Rodzice zajmowali się rolnictwem.

11500:01:55

Posiadali gospoda... takiej średniej, można tak nazwać, wielkości gospodarstwo rolne. Średniej wielkości to znaczy dość duże, bo zawsze w domu była dwie, minimum dwie osoby do pomocy. Poza tym po dziadku, który był takim majstrem, który robił powozy, wozy takie robocze, ale specjalizował się w takich powózkach dla przewozu, przejazdu osób. No, łącznie tam z jakimś kowalem, prawda, który to okuwał i tak dalej. No i oprócz tego rolnictwa to był ten, resztki tego warsztatu, bo dziadek zmarł wcześnie. Ale ojciec się już. Ojca nie zdążył tego rzemiosła nauczyć. W tym czasie, kiedy dziadek zmarł, to ojciec miał tam koło czternastu lat, jak pamiętam z tych przekazów. No i tak to zostało. Ojciec był najmłodszy. Miał trzy siostry i brata. Brat i najstarsza siostra wyjechali do Ameryki, ale wcześniej jeszcze dziadek był w Ameryce, najpierw sam, a to dlatego, że jak był pobór do armii carskiej, to on nie chciał.

21600:03:36

Uciekł po prostu, tak jak i inni. No i po jakimś czasie wrócił, trochę dokupił tam. Już miał jakąś tam walutę, kupili ziemi i zabrał syna i córkę, i pojechali w trójkę. No i po jakimś czasie znowu ten dziadek wrócił, i wtedy jeszcze dokupił, tak że tej ziemi to było za dużo w tym gospodarstwie jak na ówczesne możliwości obrobienia. No ale te swoje córki, czyli ciotki no wyposażył jakimś tam, to znaczy w tym sensie, że każda miała tam jakieś hektary i tak dalej, no. No i tak to dotrwało do okresu wojny, przy czym jeszcze tutaj, jeżeli mówiąc o tych swoich przeżyciach rodziny mojej i mnie jako dziecka, to chcę zaznaczyć, że ta wioska, miejscowość to była duża, jest duża do dzisiaj. Wioska, która w tym czasie była chyba ponad dwieście tam numerów, gospodarstw i pola były takie tych mieszkańców bardzo rozległe. Jak ulica główna szła, powiedzmy, z północy na południe, to na wschodnią stronę pola biegły ze cztery kilometry do pięciu i na zachodnią stronę, i takie były wąziutkie te pola a długie.

Relacje
Biograficzne

Wspomnienia świadków historii XX wieku

Jan Makuch

Jan Makuch - biogram