Relacje

Biograficzne

Urodziła się 24 marca 1923 w Warszawie jako jedyne dziecko Karola Juliana Szatkowskiego i Marii z domu Rogowicz. Ojciec pochodził z ziemiańskiej rodziny, był urzędnikiem w Dyrekcji Tramwajów i Autobusów Miejskich w Warszawie. Matka nie pracowała, niekiedy pomagała swojej matce, która przy ul. Moniuszki prowadziła sklep, najpierw spożywczy, później perfumeryjny. Maria Walter mieszkała z rodzicami przy ul. Hortensji (później Górskiego). Przed wybuchem wojny uczęszczała do Gimnazjum Haliny Gepnerówny, następnie Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego. W 1939 roku zdała małą maturę.

We wrześniu 1939 była świadkiem śmierci swojej babki, która zginęła w mieszkaniu przy ul. Moniuszki 3 podczas ostrzału artyleryjskiego. Matka Marii Walter przejęła sklep perfumeryjny, który służył również jako punkt kontaktowy dla działaczy konspiracji. Ojciec nadal pracował jako urzędnik. Podczas wojny Maria Walter przez rok kontynuowała edukację na tajnych kompletach, następnie zapisała się do prywatnej szkoły Janiny Popielewskiej i Janiny Roszkowskiej przy ul. Bagateli, funkcjonującej oficjalnie jako szkoła handlowa. W 1942 roku wstąpiła do Armii Krajowej. Była łączniczką w „Baszcie”, przyjęła pseudonimem „Maria”. 6 czerwca 1943, miesiąc po maturze, została aresztowana przez gestapo w kościele pw. św. Aleksandra na placu Trzech Krzyży, gdzie była gościem na ślubie Teofili Suchanek i porucznika Mieczysława Uniejowskiego, oficera „Osy”-„Kosy”. Bezpośrednio po aresztowaniu trafiła do więzienia na Pawiaku; dzięki wstawiennictwu przełożonego ojca uniknęła rozstrzelania. 25 sierpnia 1943 została przewieziona do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Pracowała przy regulacji rzeki Soły, a potem pełniła funkcję pomocnicy w szpitalu obozowym.

W 1945 roku, po wyzwoleniu obozu przez Armię Czerwoną, wróciła do Warszawy. Chciała studiować ekonomię, ale nie przyjęto jej z powodu przynależności do AK. Pracowała m.in. na stanowisku sekretarza komisji rozdzielczej wydziału gospodarczego Zarządu Głównego PCK oraz w Modzie Polskiej. Od 1967 roku przez siedem lat mieszkała w Pradze, gdzie jej drugi mąż był attaché handlowym. Zmarła 9 marca 2014 w Warszawie.

Rozmowę audio nagrał Dominik Czapigo w 2013 roku w Warszawie, sygnatura AHM_3108.