Wyszukaj słowa w nagraniu
Pomoc  
[[frag.start]]
Korzystaj ze wszystkich funkcji i zasobów archiwum za darmo i bez ograniczeń
   

Stanisław Galas - biogram

Urodził się 18 lutego 1923 w Mławie w rodzinie Julianny z domu Kosiarek i Jana Galasów. Ojciec był murarzem, od 1939 roku członkiem ZWZ, później AK. Stanisława Galasa przez pierwszy pięć lat życia wychowywała babcia. W 1928 roku jego rodzice przeprowadzili się do Warszawy, gdzie zamieszkali przy ulicy Ogrodowej na Woli. Stanisław Galas od 1930 roku uczęszczał do szkoły podstawowe, którą ukończył w 1936 roku i następnie dostał się do Państwowej Szkoły Handlowej im. Józefa i Marii Roeslerów. Po włączeniu ul. Ogrodowej do warszawskiego getta przenieśli się na ul. Brzeską na Pragę, gdzie razem z matką zaczęli handlować na bazarze. Przy okazji ich działalności zaczęli pomagać w przerzucaniu żywności do getta. W czasie wojny rodzina Stanisława Galasa pomagała Żydom, którzy znaleźli w ich domu wielokrotnie schronienie. Wśród nich znalazł się m.in. Dawid Efrajmowicz, z którym Stanisław Galas odnowił kontakt w latach 60. i utrzymywał go aż do jego śmierci. W mieszkaniu na Brzeskiej nocowała także łączniczka z getta, a po jej śmierci także jej mąż.
Ojciec Stanisława Galasa od 1939 roku należał do AK, brał udział w akcji przerzucania uciekinierów z powstania w getcie przez kanały w 1943 roku. Po zdemaskowaniu kryjówki został aresztowany przez Niemców, nie wiadomo, jak dokładnie potoczyły jego dalsze losy. Sam Stanisław Galas do AK wstąpił w 1941 roku, uczestniczył w kilku akcjach partyzanckich. Wziął udział w powstaniu warszawskim. Został zatrzymany i przez obóz przejściowy w Pruszkowie wywieziony do KL Mauthausen, gdzie następnie przydzielono go do obozu pracy przymusowej przy budowie umocnień pod Wiedniem. W trakcie ewakuacji obozu w 1945 roku Stanisław Galas uciekł z transportu i przedostał się na Węgry. W czerwcu 1945 wrócił do Warszawy, a następnie przez cztery lata ukrywał się jako były członek AK m.in. w Szczecinie i Trójmieście. Przez trzy lata pracował w tartaku w Elblągu. Następnie wrócił do Warszawy, gdzie przez ponad 25 lat pracował jako księgowy w branży księgarskiej (m.in. Centralna Księgarnia Rolnicza „Samopomoc Chłopska”, Dom Książki). Razem z żoną zamieszkali w Warszawie.
W 1984 roku Stanisław Galas został odznaczony w Warszawie medalem i dyplomem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Wręczenie medalu miało miejsce w Yad Vashem w Izraelu rok później. Wtedy także Stanisław Galas zasadził swoje drzewko w Alei Sprawiedliwych i otrzymał honorowe obywatelstwo Izraela.

Rozmowę audio nagrał Łukasz Kamil Kamiński w 2009 roku w Warszawie, sygnatura AHM_1629.

Stanisław Galas - galeria