Stanisław Ciszewski

Wyszukaj słowa w nagraniu
Pomoc  
[[frag.start]]
Korzystaj ze wszystkich funkcji i zasobów archiwum za darmo i bez ograniczeń
   

Stanisław Ciszewski - biogram

Urodził się 24 maja 1918 w Moskwie jako syn Ludwika i Pauliny Ciszewskich. Miał siostrę. Jego ojciec był pracownikiem zakładów Gerlach i Pulst. W 1923 roku rodzina przeprowadziła się do Warszawy i zamieszkała na Grochowie.
W 1925 roku Stanisław Ciszewski rozpoczął naukę w szkole powszechnej nr 60 przy ul. Świdrzańskiej, potem uczył się w szkole zawodowej. Przed wybuchem wojny pracował w fabryce. W 1929 roku wstąpił do zastępu „Orły” 22 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej. Przez całe życie był związany z harcerstwem. W kolejnych latach został przybocznym gromady zuchów, pracował w Komisji Dostaw Harcerskich i działał w Starszoharcerskim Zastępie „Orłów”.
Po wybuchu wojny należał do Pogotowia Harcerzy i był żołnierzem Warszawskiego Batalionu Harcerskiego. Jako członek Grup Szturmowych ukończył kurs szkoły podoficerskiej i kurs dywersyjny. W konspiracji działał pod pseudonimem „Cichy”. Podczas okupacji pracował krótko przy naprawie lokomotyw w zakładach kolejowych na Pelcowiźnie. W grudniu 1942 otrzymał nakaz pracy przy remontowaniu niemieckiego taboru kolejowego, ale się od niej uchylił. W kolejnych miesiącach ukrywał się w Warszawie dzięki pomocy swego zwierzchnika z harcerstwa, Henryka Ostrowskiego „Heńka”.
18 marca 1943 na skutek donosu Stanisław Ciszewski i Henryk Ostrowski zostali aresztowani i przewiezieni na Szucha, a potem na Pawiak. Przez dwa miesiące przechodzili śledztwo. Stamtąd Stanisław Ciszewski obserwował powstanie w getcie. W maju 1943 został przetransportowany do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie otrzymał numer 121398. Początkowo pracował w Birkenau w Sonderkommando, potem w komando budującym baraki i następnie w Auschwitz jako frezer w fabryce broni. W drugiej połowie 1944 roku przeniesiono go do Buchenwaldu, gdzie został przydzielony do pracy w narzędziowni w fabryce samolotów. Gdy zbliżał się front, wyprowadzono go w marszu śmierci w kierunku Sachsenhausen. Kolumnę więźniów wyzwolił patrol amerykański. Stanisław Ciszewski przeszedł kilkumiesięczną kwarantannę w Lubece.
Wrócił do Polski w 1946 roku. Zamieszkał w Warszawie i podjął pracę w KDH. Dorabiał, produkując we własnym warsztacie metalowe kasetki. Działał w Kręgu Starszoharcerskim „Stara Wiara” przy 22 Szczepie „Watra”. Niedługo po powrocie do Polski ożenił się. Owdowiał w 2000 roku. Miał dwoje dzieci.
Zmarł w 2020 roku.

Rozmowę audio nagrał Tadeusz Nagalski w 2011 roku w Warszawie, sygnatura AHM_2454.

Stanisław Ciszewski - galeria