Archiwum Historii Mówionej w Domu Spotkań z Historią
Katalog wszystkich nagrań historii mówionej znajdziesz na audiohistoria.pl
Współwłaścicielem zbioru nagrań jest Ośrodek KARTA
Instytucja m. st. Warszawy
Wyszukaj słowa w nagraniu
Pomoc 
Korzystaj ze wszystkich funkcji i zasobów archiwum za darmo i bez ograniczeń
Janina Gruszczyńska-Jasiak - biogram
Urodziła się 11 grudnia 1922 w Warszawie, jako jedyne dziecko Tadeusza Gruszczyńskiego i Natalii z domu Wiśniewskiej. Jej ojciec był inżynierem i oficerem Wojska Polskiego, matka nie pracowała. Rodzina miała tradycje patriotyczne. W dzieciństwie Janina Gruszczyńska-Jasiak mieszkała z rodzicami w willi na Grochowie. Początkowo uczyła się w domu, następnie w żeńskim gimnazjum Kowalczykówny i Jawurkówny na ul. Wiejskiej, które ukończyła w 1939 roku.
W trakcie okupacji uczyła się na tajnych kompletach licealnych. Po zdaniu tajnej matury w 1941 roku rozpoczęła naukę w SGH, działającej pod przykrywką Miejskiej Szkoły Handlowej.
W październiku 1941 roku zaangażowała się w działalność konspiracyjną w ZWZ, a następnie w AK. Służyła w batalionie harcerskim „Wigry”, gdzie pełniła funkcję łączniczki oraz patrolowej. Używała pseudonimów „Janka”, „Porzęcka”. W czasie powstania warszawskiego była sanitariuszką w szpitalu polowym na ul. Długiej. Została ranna 13 sierpnia 1944 podczas eksplozji niemieckiego transportera ładunków wybuchowych na ul. Kilińskiego. Brała udział w nieudanej próbie przebicia do Śródmieścia.
Po upadku Starego Miasta dobrowolnie pozostała w szpitalu, by opiekować się pacjentami. Była wówczas świadkiem rozstrzeliwania rannych przez Niemców. W trakcie ewakuacji ze Starego Miasta wyniosła na plecach ciężko rannego żołnierza, ratując mu życie.
Po krótkim pobycie w obozie przejściowym w Pruszkowie została przewieziona do Wrocławia, gdzie pracowała jako maszynistka w fabryce zbrojeniowej Famo-Werke. W grudniu 1944 uciekła do Generalnej Guberni. Zamieszkała w Nowym Targu i zatrudniła się w fabryce w Tabak-Werke. Przebywała tam do wyzwolenia w styczniu 1945.
W lutym 1945 Janina Gruszczyńska-Jasiak wróciła do Warszawy, gdzie podjęła przerwane studia ekonomiczne na SGH. W tym czasie utrzymywała się ze zleceń wykonywanych dla Biura Odbudowy Stolicy. Po uzyskaniu dyplomu w 1946 roku wyjechała na Wybrzeże. Pracowała w firmach połowowych w Trójmieście i Szczecinie aż do przejścia na emeryturę w 1960 roku.
W 1959 roku wyszła za mąż za Adama Jasiaka. W 1971 roku przenieśli się do jego rodzinnego miasta – Poznania. Mieli dwoje dzieci. Adam Jasiak zmarł w 1997 roku.
Od początku lat 90. Janina Gruszczyńska-Jasiak angażowała się w działalność kombatancką środowiska „Syrena” ŚZŻ Armii Krajowej w Poznaniu.
W trakcie okupacji uczyła się na tajnych kompletach licealnych. Po zdaniu tajnej matury w 1941 roku rozpoczęła naukę w SGH, działającej pod przykrywką Miejskiej Szkoły Handlowej.
W październiku 1941 roku zaangażowała się w działalność konspiracyjną w ZWZ, a następnie w AK. Służyła w batalionie harcerskim „Wigry”, gdzie pełniła funkcję łączniczki oraz patrolowej. Używała pseudonimów „Janka”, „Porzęcka”. W czasie powstania warszawskiego była sanitariuszką w szpitalu polowym na ul. Długiej. Została ranna 13 sierpnia 1944 podczas eksplozji niemieckiego transportera ładunków wybuchowych na ul. Kilińskiego. Brała udział w nieudanej próbie przebicia do Śródmieścia.
Po upadku Starego Miasta dobrowolnie pozostała w szpitalu, by opiekować się pacjentami. Była wówczas świadkiem rozstrzeliwania rannych przez Niemców. W trakcie ewakuacji ze Starego Miasta wyniosła na plecach ciężko rannego żołnierza, ratując mu życie.
Po krótkim pobycie w obozie przejściowym w Pruszkowie została przewieziona do Wrocławia, gdzie pracowała jako maszynistka w fabryce zbrojeniowej Famo-Werke. W grudniu 1944 uciekła do Generalnej Guberni. Zamieszkała w Nowym Targu i zatrudniła się w fabryce w Tabak-Werke. Przebywała tam do wyzwolenia w styczniu 1945.
W lutym 1945 Janina Gruszczyńska-Jasiak wróciła do Warszawy, gdzie podjęła przerwane studia ekonomiczne na SGH. W tym czasie utrzymywała się ze zleceń wykonywanych dla Biura Odbudowy Stolicy. Po uzyskaniu dyplomu w 1946 roku wyjechała na Wybrzeże. Pracowała w firmach połowowych w Trójmieście i Szczecinie aż do przejścia na emeryturę w 1960 roku.
W 1959 roku wyszła za mąż za Adama Jasiaka. W 1971 roku przenieśli się do jego rodzinnego miasta – Poznania. Mieli dwoje dzieci. Adam Jasiak zmarł w 1997 roku.
Od początku lat 90. Janina Gruszczyńska-Jasiak angażowała się w działalność kombatancką środowiska „Syrena” ŚZŻ Armii Krajowej w Poznaniu.
Zmarła 4 stycznia 2022.
Rozmowę audio nagrał Grzegorz Kaczorowski w 2009 roku w Poznaniu, sygnatura AHM_1385.
Rozmowę audio nagrał Grzegorz Kaczorowski w 2009 roku w Poznaniu, sygnatura AHM_1385.
Janina Gruszczyńska-Jasiak - galeria
