Wyszukaj słowa w nagraniu
Pomoc  
[[frag.start]]
Korzystaj ze wszystkich funkcji i zasobów archiwum za darmo i bez ograniczeń
   

Karol Tendera - biogram

Urodził się 7 lipca 1921 w Krakowie. Jego ojciec, Stanisław Tendera, był urzędnikiem kasy chorych i muzykiem. Matka , Węgierka, zmarła w 1931 roku. Karol Tendera miał troje rodzeństwa. Rozpoczął naukę w szkole powszechnej w Krakowie, a następnie uczył się w szkole zawodowej na ul. Rydlówka. W trakcie wojny kontynuował naukę w krakowskiej Szkole Mechanicznej na ul. Krupniczej.
Wiosną 1940 roku został wywieziony z innymi uczniami swojej szkoły do pracy przymusowej w Hanowerze, do fabryki budującej niemieckie samoloty. Podjął próbę ucieczki w połowie 1942 roku. Został zatrzymany w Opolu i trafił do przymusowej pracy na dworcu we Wrocławiu, skąd uciekł po paru miesiącach. Wrócił wówczas do domu w Krakowie.
Na początku 1943 roku został aresztowany przez Gestapo. Po brutalnym śledztwie 5 lutego 1943 trafił do obozu Auschwitz-Birkenau (numer obozowy 100430). W Auschwitz przeprowadzano na nim eksperymenty pseudomedyczne. Następnie został przeniesiony do obozu Birkenau. Pracował w różnych komandach (budowa baraków, kopanie stawów rybnych). W tym czasie ciężko zachorował. Po pewnym czasie został przeniesiony z powrotem do Auschwitz, gdzie udało mu się wrócić do zdrowia. Ponieważ szef komanda kuchennego przed wojną grał w jednym zespole z jego ojcem, Karolowi Tenderze udało się dostać przydział do kuchni. Wtedy też zaczął działać w obozowym ruchu oporu – jego rola polegała na przygotowywaniu paczek dla uciekających z obozu.
W październiku 1944 przewieziono go do obozu w Litomierzycach (Czechy), gdzie pracował w komandzie zarządzającym magazynem odzieży. Doczekał tam końca wojny, uniknąwszy wcześniej kary śmierci za próbę ucieczki.
Po wyzwoleniu obozu Karol Tendera wrócił do Krakowa. Ukończył technikum budowlane i podjął pracę w przedsiębiorstwie budowlanym, następnie pracował w zakładzie energetycznym. Po kolejnej zmianie pracy ukończył studia na Wydziale Metalurgii AGH. Do przejścia na emeryturę w 1979 roku był dyrektorem dużego przedsiębiorstwa budowlanego.
Żenił się dwukrotnie, miał dwoje dzieci z pierwszego małżeństwa.
Współpracował z Fundacją Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau oraz Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu. Jest autorem książki „Polacy i Żydzi w KL Auschwitz 1940–1945”.
U schyłku życia toczył batalię sądową z niemiecką stacją telewizyjną ZDF w związku z użyciem przez nią określenia „polskie obozy zagłady Majdanek i Auschwitz”.
Zmarł w 2019 roku.

Rozmowę audio nagrał Michał Górski w 2007 roku w Krakowie, sygnatura AHM_0296.

Karol Tendera - galeria