Jacek Ryszard Przygodzki

Wyszukaj słowa w nagraniu
Pomoc  
0
Archiwum Historii Mówionej, projekt „Opowieści o tajnym nauczaniu”, nagranie z Jackiem Ryszardem Przygodzkim zrealizowane 12 września, 14 września, 4 października 2011 w Warszawie. Nagrywał Dominik Czapigo.
17
Jacek Przygodzki: Jestem Jacek Ryszard Przygodzki, przy czym drugiego imienia używam tylko w publikacjach i dokumentach, czyli zwykle krótko: Jacek Przygodzki. Żeby nie było wątpliwości, przez „z”, od Przygody – miejscowości na Podlasiu, bo gdzieś czasami piszą przez „c”. Przedstawić podstawowe dane chciałem według schematu, który przyjął Owidiusz w poemacie „De vita sua”, a więc najpierw miejsce urodzenia – Brzeziny łódzkie. Miasto słynne z krawców i produkcji konfekcji. Czas Owidiusz określił przez zdarzenie historyczne, więc ja też tak powiem. Urodziłem się w strasznym roku, w którym Hitler doszedł do władzy, czyli w 1933 (co miało konsekwencje dla całej Europy, dla mnie osobiście też). Byłem jedynakiem. I pochodziłem z rodu z pięknymi tradycjami. Owidiusz to skwitował: Non modo fortunae munere factus eques.
69
Ale muszę powiedzieć, że w Brzezinach urodziłem się przypadkiem, bo rodzina nie pochodziła stamtąd. Mój ojciec trafił w ten sposób, że gdy wrócił z frontu w 1921 roku, szukając pracy, trafił do Brzezin i pracował tam w banku do końca życia. Moja mama z kolei trafiła do Brzezin… To jest inaczej. Rodzina jest warszawska, ja jestem piątym pokoleniem w Warszawie. Ale po pierwszej wojnie było bardzo ciężko pod względem finansowym i mama ze swoją matką (czyli moją babcią) pojechały na prowincję jako nauczycielki. I trafiły wreszcie do Brzezin. Tam rodzice się poznali, pobrali i tam się urodziłem. A więc przypadkiem. Urodziłem się w domu, który dotąd stoi. Wtedy to była kamienica zwana kamienicą [niezroz.], bo jeszcze było wiele domów drewnianych. Termin kamienica nie funkcjonuje teraz, bo wszystko jest murowane, ale wtedy tak było.
Korzystaj ze wszystkich funkcji i zasobów archiwum za darmo i bez ograniczeń
   

Jacek Ryszard Przygodzki - biogram

Urodził się 7 stycznia 1933 w Brzezinach koło Łodzi jako jedyne dziecko Eugenii Wandy z domu Bosackiej i Kazimierza Przygodzkich. Ojciec pracował w banku, zmarł w 1938 roku. Matka była nauczycielką, po wojnie pracowała w Instytucie Propagandy Higieny w Warszawie. 
Po śmierci ojca Jacek Przygocki wraz z matką przeprowadził się do Warszawy. Podczas okupacji uczył się w domu, następnie w prywatnej szkole Anny Goldman. Po kapitulacji Warszawy trafił z matką do obozu przejściowego w Pruszkowie, stamtąd zostali przewiezieni do Łowicza, a następnie do Karsznic Małych. Pod koniec 1944 roku wyjechali do Piotrkowa Trybunalskiego, gdzie Jacek Przygodzki uczył się najpierw na tajnych kompletach, potem w gimnazjum. W lutym 1946 dołączył do matki, mieszkającej już w Pruszkowie. Tu kontynuował naukę w gimnazjum, w którym związał się z Sodalicją Mariańską. 
W latach 1948–1950 mieszkał na Saskiej Kępie w Warszawie i uczęszczał do Liceum im. Adama Mickiewicza. Jesienią 1948 roku wstąpił do Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego. Po maturze rozpoczął naukę w Szkole Inżynierskiej im. Wawelberga i Rotwanda, którą w 1951 roku połączono z Politechniką Warszawską. W tym czasie równolegle studiował oraz pełnił funkcję asystenta na Wydziale Łączności. W latach 1951–1952 działał w organizacji „Wolna Młodzież”. W maju 1952 został zwolniony ze stanowiska pracownika naukowego, następnie podjął pracę w elektrowni w Pruszkowie. 
27 czerwca 1953 został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa i zatrzymany w areszcie w Pałacu Mostowskich. W styczniu 1954 skazano go na 10 lat więzienia za działalność w organizacji i osadzono w więzieniu na Mokotowie, następnie przewieziono do zakładu karnego w Rawiczu. W grudniu 1954 przeniesiono go do Progresywnego Więzienia dla Młodocianych Przestępców w Jaworznie, gdzie pracował w kopalni węgla kamiennego. 17 sierpnia 1955 wyszedł na wolność. 
Po powrocie do Warszawy został przywrócony na studia, rozpoczął pracę w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Telekomunikacji (później przekształconym w Instytut Tele- i Radiotechniczny). Żonaty od 1956 roku. Na początku 1957 powrócił do pracy naukowej na Politechnice Warszawskiej na stanowisku asystenta. W międzyczasie pracował w Wieczorowej Szkole Inżynierstwa oraz w wieczorowym liceum. Należał do Związku Nauczycielstwa Polskiego, następnie do Solidarności. 
W latach 1975–1998 pracował na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach. W 1991 roku otrzymał uprawnienia kombatanckie, wstąpił do Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kraju oraz Związku Więźniów Okresu Stalinowskiego. W 1992 roku uzyskał habilitację na Politechnice Śląskiej. W 1993 roku mianowano go na stanowisko profesora nadzwyczajnego na Politechnice Świętokrzyskiej, a następnie na Politechnice Warszawskiej. 
Był współzałożycielem i wieloletnim przewodniczącym kieleckiego oddziału Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej. Należał do Archikonfraterni Literackiej Niepokalanego Poczęcia NMP przy Bazylice Archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie. W latach 1999–2005 był przewodniczącym Rektorskiej Komisji ds. Socjalnych Politechniki Warszawskiej, członkiem Komitetu Metrologii Polskiej Akademii Nauk. Pracował w Wyższej Szkole Ekonomiczno-Technicznej w Legionowie, uczestnicząc m.in. w opracowywaniu jej programu. Jako członek Senackiej Komisji ds. Historii i Tradycji starał się o rehabilitację profesora Jana Czochralskiego, która nastąpiła w 2012 roku. 
Został odznaczony m.in.: Złotą Odznaką ZNP, Złotym Krzyżem Zasługi od Rady Państwa (1977), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1988), medalem Komisji Edukacji Narodowej, medalem „Za Zasługi Dla Miasta Pruszkowa”, Krzyżem „Pro Ecclesia et Pontifice” nadanym za działalność w Archikonfraterni Literackiej (1997), Złotą Odznaką Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej, Srebrną Odznaką Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego, medalem „Za Zasługi Dla Miasta Stołecznego Warszawy”, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, odznaką „Zasłużony Dla Politechniki Warszawskiej”, dyplomem za długoletnią działalność w NSZZ „Solidarność”, Orderem Świętego Stanisława I klasy.

Rozmowę audio nagrał Dominik Czapigo w 2011 roku w Warszawie, sygnatura AHM_2493.