Wyszukaj słowa w nagraniu
Pomoc  
[[frag.start]]
Korzystaj ze wszystkich funkcji i zasobów archiwum za darmo i bez ograniczeń
   

Stanisław Janczak - biogram

Urodził się 26 października 1902 w Charłupi Małej koło Sieradza. Miał czternaścioro młodszego rodzeństwa (pięcioro zmarło w dzieciństwie na szkarlatynę). Ojciec, Roman, był wójtem gminy Charłupia. Po jego przedwczesnej śmierci Stanisław Janczak przejął, z matką, Józefą, prowadzenie gospodarstwa rolnego i opiekę nad młodszym rodzeństwem.
Do 1914 roku Stanisław Janczak ukończył trzy klasy szkoły powszechnej. W czasie I wojny światowej kontynuował naukę w szkółce prowadzonej przez syna miejscowego organisty. W wieku osiemnastu lat przystał do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”. Od 1928 roku działał w Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”. W 1921 roku wybudował w Charłupi nowy dom rodzinny, nieopodal starego, zniszczonego w pożarze w 1914 roku. W latach 1923-1925 pełnił obowiązkową służbę wojskową w Wilnie, w 3. Pułku Artylerii Ciężkiej, uzyskując stopień młodszego podoficera. W 1928 roku ożenił się, miał dwoje dzieci.
W sierpniu 1939 Stanisław Janczak otrzymał wezwanie do wojska, został działonowym 29. dywizjonu artylerii ciężkiej w Łodzi. Walczył m.in. pod Piotrkowem. 17 września jego dywizjon skierowano do Chełma Lubelskiego. Trzy dni później polscy żołnierze zostali rozbrojeni przez Sowietów. Stanisław Janczak wrócił do domu. Podjął pracę w cegielni, kierowanej przez miejscowego Niemca, kolegę z młodości. W 1940 roku został przez okupantów wysiedlony na obrzeża wsi. Organizował konspirację w rejonie Charłupi – współtworzył oddziały Armii Krajowej (był komendantem AK na gminę, nosił pseudonim „Skuwa”), koordynował działania AK i Batalionów Chłopskich (jego brat, Wojciech, pseudonim „Kostrzewa”, organizował w tym czasie Bataliony Chłopskie w całym województwie łódzkim). W 1942 roku, po wsypie w szeregach AK, uciekł z Charłupi. Pod fałszywym nazwiskiem „Książek” ukrywał się do końca wojny, m.in. w Mariance w powiecie skierniewickim.
Po II wojnie światowej podjął pracę społeczną – w latach 1945-1947 współtworzył uniwersytet ludowy w Małkowie, przewodził Spółdzielni Samopomocy Chłopskiej, był wójtem Charłupi Małej i prezesem Powiatowego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych. Zrezygnował z wszystkich tych funkcji pod wpływem prześladowań ze strony UB. Zajął się wyłącznie prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Pod koniec życia spisał pamiętnik. W 1989 roku zapisał się do „Solidarności”.


Rozmowę audio nagrał Dominik Czapigo w 2006 roku w Charłupi Małej k. Sieradza, sygnatura AHM_0062.

Stanisław Janczak - galeria