Relacje

Biograficzne

Urodziła się 20 kwietnia 1939 w Sichowie Dużym w powiecie staszowskim, jako piąte dziecko Krzysztofa Radziwiłła i Zofii z Popielów. Rodzice posiadali duży majątek ziemski. W pobliżu znajdowały się Kurozwęki, z których pochodziła matka.

W sierpniu 1940 Niemcy odebrali rodzinie posiadłość. Rodzice Anny Radziwiłł zostali osadzeni w więzieniu w Sandomierzu, następnie przewiezieni do obozów koncentracyjnych, a dziećmi zaopiekowali się krewni. Po pół roku, na skutek interwencji króla włoskiego, matka została zwolniona z Ravensbrück; jednak z powodu choroby znalazła się pod opieką zakonnic. Ojciec całą okupację przebywał w obozach: Buchenwald, Majdanek, Gross-Rosen, Mauthausen; po wyzwoleniu zamieszkał w Warszawie. Był urzędnikiem państwowym, później tłumaczem w wydawnictwie książkowym.

W 1945 roku Anna Radziwiłł z częścią rodziny przeniosła się do Krakowa. Początkowo uczęszczała do szkoły ćwiczeniowej przy Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej, później skończyła sześć klas szkoły podstawowej. W 1950 roku wraz z matką zamieszkała w Warszawie; w 1956 roku zdała maturę w Liceum im. Królowej Jadwigi i rozpoczęła studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 1960 roku podjęła pracę jako nauczycielka w szkole średniej na Żoliborzu, późniejszym Liceum im. J. Lelewela; od 1970 roku pełniła w tej szkole również funkcję zastępcy dyrektora. Stanowisko dyrektora szkoły w późniejszych latach objęła w warszawskim Liceum im. H. Kołłątaja i w Liceum im. M. Konopnickiej. Poza pracą pedagogiczną zajmowała się również publikowaniem własnych artykułów w prasie, takiej jak: „Znak”, „Więź”, „Przegląd Katolicki”, „Polityka”. W stanie wojennym razem z Krystyną Wyczańską opracowała 6 zeszytów materiałów źródłowych do dziejów PRL. Była autorką książek: „Ideologia wychowawcza w Polsce w latach 1948-1956 (próba modelu)” wydanej w 1981 roku, „O szkole, wychowaniu i polityce” z 1992 roku oraz współautorką książki „Dobra szkoła: szkoła w życiu – życie w szkole” z 2004 roku. Na zamówienie PWN wraz z Wojciechem Roszkowskim napisała podręcznik do historii dla liceum. Anna Radziwiłł pełniła funkcje społeczne i publiczne. W 1980 roku z ramienia Solidarności negocjowała z władzami oświaty wprowadzenie zmian w nauczaniu historii; była członkiem Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom. W 1989 roku uczestniczyła w obradach Okrągłego Stołu; została senatorem I kadencji z ramienia Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego. Dwukrotnie była wiceministrem edukacji; jako doradca ministra edukacji zajmowała się reformą szkolnictwa. W 1998 roku otrzymała Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. W 2004 roku objęła stanowisko przewodniczącej Rady Ośrodka Karta; była także przewodniczącą Rady Fundacji Batorego. Zmarła w 2009 roku.

Rozmowę audio nagrała Katarzyna Solka-Dąbrowska w 2008 roku w Warszawie, sygnatura AHM_1067.