Relacje

Biograficzne

Urodziła się 20 kwietnia 1917 roku jako trzecie dziecko Stanisława Napiórkowskiego i Stanisławy z d. Arlitewicz. Miała starsze siostry oraz młodszego brata. Matka przed zamążpójściem uczyła się buchalterii, pracowała na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej; po założeniu rodziny prowadziła gospodarstwo i wychowywała dzieci. Ojciec po studiach rolniczych w czeskim Taborze początkowo był zarządcą majątku w Rędzinach k. Częstochowy, potem miał własną posiadłość w Borkach blisko Radomska. Po pożarze zabudowań gospodarczych sprzedał majątek i wraz z kolegą założył biuro parcelacyjne w Radomsku. Maria Danuta Schmalhofer, mieszkając w Borkach, zaczęła pobierać naukę w domu, później chodziła do szkoły powszechnej w Radomsku. Po nagłej, przedwczesnej śmierci ojca w 1928 roku matka utrzymywała dom dzięki prowadzeniu stancji dla uczniów, pomagała jej również rodzina, zajmując się dziećmi. Maria Danuta Schmalhofer przebywała u krewnych, uczyła się m.in. w szkole rolniczej. W 1938 roku wyjechała do Głębokiego na Kresach, gdzie mieszkała jej siostra z mężem i dzieckiem. Mąż siostry był zawodowym oficerem, służył w KOP-ie. Gdy został skoszarowany w Snowie k. Nieświeża, Maria Danuta Schmalhofer przeniosła się tam razem z siostrą. 20 sierpnia 1939 w Rabie Wyżnej wyszła za mąż za Witolda Puppela.

Po wybuchu wojny Witold Puppel dostał się do niewoli sowieckiej, znalazł się w obozie w Starobielsku; tam zginął. Maria Danuta Schmalhofer z matką i siostrą z dzieckiem 10 kwietnia 1940 ze Snowa zostały wywiezione do Kazachstanu, do kołchozu Kijały.

Po wojnie powróciła do Polski zamieszkała z matką u siostry, Barbary, w Lublinie; zaczęła pracować w Izbie Rzemieślniczej. Poznała tam swojego drugiego męża, Wiesława Schmalhofera. Pobrali się w 1949 roku, zamieszkali w Poniatowej; urodziła córkę. W 1953 roku mąż został aresztowany za przynależność do AK. Przez półtora roku przebywał w areszcie. Po zwolnieniu zamieszkali w Jodłowniku. Tam Wiesław Schmalhofer pracował w PGR-ze, a po przeniesieniu się do Czarnej Białostockiej w fabryce. Następnie rodzina przeprowadziła się do Warszawy. Maria Danuta Schmalhofer zmarła w 2012 roku.

Rozmowę audio nagrała Katarzyna Solka-Dąbrowska w 2009 roku w Warszawie, sygnatura AHM_1316.