Olga Szerauc - biogram
Urodziła się 1 kwietnia 1908 w majątku Kuźmicze k. Miadzioła
(zabór rosyjski) w rodzinie Jadwigi z domu Dmochowskiej i Arkadiusza
Cywińskich. Miała brata i siostrę. Dziadek ze strony matki, generał, pochodził
z Kaukazu, był synem Persa i ormiańskiej księżniczki. Ożenił się z córką
polskiego zesłańca. Ojciec Olgi Szerauc pochodził z Wileńszczyzny, był synem carskiego
inżyniera pracującego przy budowie kolei transsyberyjskiej. Rodzice Olgi
Szerauc poznali się w Tyflisie, gdzie ojciec kończył szkołę. Zamieszkali w
majątku na Kresach. W 1915 roku, po wybuchu I wojny światowej, ojciec został
zmobilizowany do Białej Gwardii, a matka z dziećmi ewakuowana do miejscowości
Wieliż w Rosji. Otrzymała pracę jako sekretarka w sztabie i z wojskiem
przemieszczała się wraz z dziećmi po całej Rosji. W 1918 roku dotarła do
Szachtachty w Persji, a po krótkim czasie, ewakuowana przez Anglików wraz z
innymi rodzinami wojskowych, znalazła się w Konstantynopolu. Olga Szerauc została
umieszczona w obozie włoskim dla uchodźców, następnie przeniesiona do Tuzli, a
później do angielskich obozów znajdujących się na wyspach Morza Marmara. W 1921
roku Olga Szerauc przez Lwów dotarła do Wilna. Uczęszczała tam na kursy
krawieckie, od 1924 roku uczyła się w szkole podstawowej prowadzonej przez
zakonnice, następnie w szkole dla dziewcząt założonej przez hr. Mohlówną.
Ukończyła specjalizację tkactwa artystycznego. W 1934 roku wyszła za mąż za
Leona Szerauca, leśniczego, i zamieszkała na Polesiu.
Po wybuchu wojny Olga Szerauc wraz z synem i córką schroniła
się w Wilnie. W 1940 roku aresztowano jej męża i zesłano na Syberię, gdzie trzy
lata później rozstrzelano. Olga Szerauc została aresztowana na Polesiu i
skazana na 5 lat zesłania w Kazachstanie. Umieszczona z dziećmi w łagrze pracowała
w kopalni złota Stalino w miejscowości Akmolno. W trakcie zesłania jej syn
zmarł z wycieńczenia. Po dwóch latach, dzięki pomocy miejscowego dyrektora
Rosjanina, który poinformował ją o amnestii, uciekła do Makinki. Przez 4 lata
pracowała tam na kolei przy produkcji smoły.
Po rozpoczęciu transportów do Polski Olga Szerauc uciekła z
Makinki. Dotarła do Szczecina, gdzie otrzymała poniemiecki zniszczony majątek.
Miała problemy ze znalezieniem pracy. Odnalazła swoją kuzynkę i wyjechała do
Krakowa. Pierwszą pracę podjęła w fabryce gobelinów, a następnie została jednym
z organizatorów spółdzielni Cepelia, w której pracowała przez 30 lat. Po 60
latach pracy przeszła na emeryturę. Do 2010 roku prowadziła kursy koronkarskie.
Zmarła w 2017 roku.
Rozmowę wideo nagrała Magdalena Kwiecińska w 2010 roku w Krakowie,
sygnatura AHM_V_0085.