Relacje

Biograficzne

Urodził się 16 grudnia 1927 w Warszawie. Wychował się w majątku rodzinnym w Chełmie nad Pilicą w powiecie radomszczańskim. Tutaj rozpoczął naukę, kontynuował ją na tajnych kompletach w czasie okupacji niemieckiej. W wieku 16 lat uzyskał konspiracyjną maturę. W 1943 roku wstąpił do Armii Krajowej, w stopniu podchorążego służył w działającym na tym obszarze 27. Pułku Piechoty AK.

W latach 1945–1948 należał do Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”. W 1947 roku ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1948–1952 pracował w Ministerstwie Skarbu i Ministerstwie Finansów, potem w Dyrekcji Budowy Osiedli Robotniczych, a w latach 1956–1961 w Miejskiej Komisji Planowania Gospodarczego w Warszawie. 

W latach 1955–1962 uczestniczył w spotkaniach Klubu Krzywego Koła. Od 1957 roku był członkiem warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej, od 1965 do 1972 jego wiceprezesem, a w latach 1972–1981 oraz 1984–1989 sekretarzem generalnym. Jednocześnie (1962–1984) należał do redakcji miesięcznika „Więź”. 

W 1976 roku był sygnatariuszem apelu w sprawie represjonowanych robotników Radomia i Ursusa. Podczas strajków w sierpniu 1980 został członkiem Komisji Ekspertów przy Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Powołany na kierownika ekspertów NSZZ „Solidarność” zgrupowanych w ramach Ośrodka Prac Społeczno-Zawodowych. W latach 1981–1985 zasiadał w Prymasowskiej Radzie Społecznej. Od 1983 roku doradca Lecha Wałęsy. W 1987 zasiadł w zespole ekspertów Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. W 1988 roku był współorganizatorem Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Jednocześnie pracował w redakcjach czasopism katolickich „Królowa Apostołów” oraz „Gość Niedzielny”. 

W 1989 roku uczestniczył w pracach Okrągłego Stołu, w posiedzeniach plenarnych oraz w zespole ds. gospodarki i polityki społecznej. W wyborach 1989 roku został wybrany na senatora z województwa katowickiego jako kandydat KO „Solidarność”. Mianowany wicemarszałkiem senatu oraz przewodniczącym senatorów OKP.

Był jednym z założycieli Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna. W latach 1991–1994 należał do Unii Demokratycznej, potem do 2005 roku był członkiem Unii Wolności, następnie przystąpił do Partii Demokratycznej – demokraci.pl oraz Unii Europejskich Demokratów. 

W latach 1991–2001 poseł na Sejm I, II i III kadencji z listy kolejno UD i UW z okręgów warszawskich. W latach 2001–2005 senator, a w latach 2008–2009 poseł do Parlamentu Europejskiego na miejsce zmarłego Bronisława Geremka. W latach 1991–2004 przewodniczący delegacji polskiej do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.

Odznaczony Orderem Orła Białego (2011), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2006).

Rozmowę przeprowadziła Agnieszka Uścińska w 2021 roku w Warszawie.

zdjęcia: Jarosław Wątor

sygnatura: AHM_V_0209