Archiwum Historii Mówionej w Domu Spotkań z Historią
Katalog wszystkich nagrań historii mówionej znajdziesz na audiohistoria.pl
Współwłaścicielem zbioru nagrań jest Ośrodek KARTA
Instytucja m. st. Warszawy
Stella Czajkowska - biogram
Urodziła się 8 marca 1923 w Rypinie w inteligenckiej rodzinie Samuela Grynszpana i Estery z domu Buchmann, zasymilowanych Żydów. Dzieciństwo spędziła w Gdańsku, gdzie uczęszczała do szkoły muzycznej w klasie fortepianu.
W 1938 roku po zamachu Herszela Grynszpana rodzina Stelli Czajkowskiej, zagrożona aresztowaniem przez Gestapo z powodu przypadkowej zbieżności nazwisk z zamachowcem, uciekła do Polski i zamieszkała w Łodzi. W czasie okupacji niemieckiej Stella Czajkowska wraz z rodziną została przesiedlona do tamtejszego getta, gdzie spędziła pięć lat. W tym czasie zrobiła maturę. W sierpniu 1944 roku cała rodzina została przewieziona do KL Auschwitz (tam zginął ojciec), a następnie – Stella Czajkowska z matką i siostrą – do obozu w Stutthofie (gdzie zmarła matka). W 1945 roku Stella z siostrą dotarły w marszu śmierci na Hel, skąd więźniów przetransportowano statkiem do Neustadt. Tam wyzwoliły ich wojska brytyjskie. Siostry wyjechały do Szwecji z transportem Czerwonego Krzyża.
W 1947 roku Stella Czajkowska wróciła do Polski. Ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Łodzi, a następnie zrobiła aspiranturę w Akademii Muzycznej w Warszawie. W 1958 roku wyjechała ponownie do Szwecji, zamieszkała w Sztokholmie. Kontynuowała karierę pianistyczną, na uniwersytecie w Göteborgu prowadziła klasę fortepianu, współpracowała z radiem sztokholmskim.
Za zasługi dla kultury szwedzkiej rząd Szwecji nadał jej tytuł profesora. Jest bohaterką filmu „Rachunek szczęścia” w reżyserii Ireneusza Dobrowolskiego. Dwukrotnie zamężna, wychowała dwoje dzieci. Zmarła 19 listopada 2022.
Relację wideo nagrała Katarzyna Madoń-Mitzner w 2010 roku w Warszawie, sygnatura AHM_V_0087.
Stella Czajkowska - galeria
