Wyszukaj słowa w nagraniu
Pomoc  
0
Jan Olaszek: To na początek chciałbym pana poprosić, żeby pan się… Powiedział, jak się nazywa, kiedy się pan urodził i poprosiłbym o opowieść o pana życiu. Janusz Grzelak: Janusz Grzelak. 12 lipca 1941 przyszedłem na świat w Warszawie w rodzinie… Właśnie. W rodzinie gospodyni domowej? To źle powiedziane, brzydko. Zwłaszcza że mama pracowała jakoś. Za chwilę o tym powiem. I urzędnika w zasadzie. Chociaż w magazynie pracował, ale wydawnictw geologicznych i to była praca taka bardziej prosta dość, ale urzędnicza.
55
Rodzina, która była w zasadzie… Znaczy, była katolicka, ale to była płytka wiara. Być może można powiedzieć, że sprowadzała się do… bardziej do obrządków i to też nie wszystkich. Też nie takiego biernego trzymania się tego. Ale jest parę rzeczy w dzieciństwie takich, które myślę, że wyznaczyły potem moją drogę życiową i sprawiły, że jestem taki czy byłem taki jaki byłem. Mama – wielce kochająca, nadzwyczaj nadopiekuńcza. Ta nadopiekuńczość wyrażała się właściwie w każdym momencie, przy prawie każdej czynności. Czułem się troszkę osaczony. W każdym razie na pewno to pamiętam, jak… Kiedy byłem bardzo mały, nie pamiętam, ale potem pamiętam, że zaczęło mi to dość wyraźnie przeszkadzać.
125
Wobec tego uciekałem na balkon. Mieszkaliśmy w jednopokojowym mieszkaniu. Na razie nawet bez sanitariatu. To było mieszkanie takie zdobyte w czasie… Znaczy, zdobyte. Uzyskane w czasie wojny. I balkon był moim azylem. Ja zawsze, kiedy miałem dość… – A Januszku, jeszcze może jabłuszko? To wtedy biegłem na balkon i udawałem, że nie ma mnie albo jestem czymś zajęty. Tam mnie mama też dopadała, ale już mniej intensywnie. Dlatego że była bardzo wrażliwa na opinię sąsiadów, publiczną i wobec tego nie chciała uchodzić za matkę, która jest właśnie taka nadopiekuńcza. Mama pracowała. Pracowała bardzo intensywnie. Bo w ogóle się nie powodziło. Znaczy, nie cierpieliśmy głodu, nie cierpieliśmy nędzy, ale to była biedna rodzina. Byliśmy biedną rodziną.
Korzystaj ze wszystkich funkcji i zasobów archiwum za darmo i bez ograniczeń
Aby uzyskać dostęp do tego nagrania
ZAREJESTRUJ SIĘ
 
UTWÓRZ TRANSKRYPCJĘ W PDF  
 

Janusz Grzelak - biogram

Urodził się 12 lipca 1941 w Warszawie. Ojciec był pracownikiem wydawnictw geologicznych, matka zajmowała się domem. 
Dzieciństwo i młodość spędził na warszawskim Grochowie. W 1958 roku rozpoczął studia psychologiczne na Uniwersytecie Warszawskim, po ich ukończeniu krótko pracował w Polskiej Akademii Nauk. Od 1966 roku aż do emerytury był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego. 
W 1968 roku był wśród pracowników naukowych na Wydziale Psychologii, którzy odmówili złożenia deklaracji lojalności wobec władzy i wspierali protestujących studentów. W 1969 roku po raz pierwszy wyjechał do Stanów Zjednoczonych, w kolejnych latach wielokrotnie tam wracał. 
W sierpniu 1980 współtworzył Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Pracowników Nauki, Techniki i Oświaty, następnie wstąpił do NSZZ „Solidarność”. W kolejnym roku wszedł w skład zarządu Regionu Mazowsze, był delegatem na I Walnym Zebraniu Delegatów Regionu Mazowsze, reprezentował lokalne struktury NSZZ „Solidarność” na I Krajowym Zjeździe Delegatów w Gdańsku. Współorganizował Kluby Samorządnej Rzeczypospolitej „Wolność-Sprawiedliwość-Niepodległość”. W latach 1981–1983 był dziekanem Wydziału Psychologii UW, po wprowadzeniu stanu wojennego był represjonowany i zmuszony przez Służbę Bezpieczeństwa do ustąpienia ze stanowiska. 
W 1982 roku współzakładał Społeczny Komitet Nauki, był związany z Konsorcjum Oświata–Kultura–Nauka. Na stałe współpracował z Tymczasową Komisją Koordynacyjną jako tzw. łącznik merytoryczny. Był działaczem Komitetu Helsińskiego, w latach 1984–1988 członkiem redakcji podziemnego pisma „Poglądy”. W 1986 roku wszedł w skład Regionalnego Komitetu Wykonawczego Mazowsze.
W latach 1988–1990 był członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie. W 1989 roku uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu jako wiceprzewodniczący zespołu do spraw oświaty i nauki z ramienia strony opozycyjnej. W latach 1989–1991 piastował stanowisko wiceministra edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. Był członkiem Zarządu Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk, współzałożycielem Stowarzyszenia Otwarta Rzeczpospolita, w latach 2004–2005 prezesem Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej, w latach 2005–2009 dziekanem Wydziału Psychologii UW, następnie kierownikiem Katedry Psychologii Społecznej w Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie i Instytucie Studiów Społecznych UW. Jest członkiem licznych stowarzyszeń naukowych, wykładowcą wielu zachodnich uczelni, autorem licznych publikacji z zakresu psychologii. 
W 1994 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2011 roku Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. 

Rozmowę wideo nagrał Jan Olaszek w maju 2022 roku w Krępie, sygnatura AHM_V_0247.