Archiwum Historii Mówionej w Domu Spotkań z Historią
Katalog wszystkich nagrań historii mówionej znajdziesz na audiohistoria.pl
Współwłaścicielem zbioru nagrań jest Ośrodek KARTA
Instytucja m. st. Warszawy
Wyszukaj słowa w nagraniu
Pomoc 
Korzystaj ze wszystkich funkcji i zasobów archiwum za darmo i bez ograniczeń
Tomasz Kizny - biogram
Urodził się 18 lipca 1958 we Wrocławiu jako drugi syn Leokadii z domu Samaryk i Tadeusza Kiznych. Oboje rodzice pochodzili z Kresów; w latach 30. zostali wraz z rodzinami wywiezieni na Syberię, repatriowani w 1945 roku i osiedleni na Ziemiach Zachodnich, gdzie się poznali. Matka skończyła medycynę, ojciec – wydział chemii na Politechnice Wrocławskiej. Tomasz Kizny po zdaniu matury rozpoczął studia rolnicze, ale porzucił je i zamieszkał w Marcinkowie w Kotlinie Kłodzkiej, planując założenie komuny. Jego brat Jacek pozostał tam i do dziś prowadzi gospodarstwo hodowlane.
Po wprowadzeniu stanu wojennego Tomasz Kizny przeniósł się do Wrocławia i zaangażował w działalność opozycyjną, powielając i kolportując czasopismo konspiracyjne „Z Dnia na Dzień”. Był jedną z osób, które w sierpniu 1982 powołały do życia Niezależną Agencję Fotograficzną Dementi, znaną na początku pod nazwą „Kontrast”. Główne źródło utrzymania stanowiły dla niego prace wykonywane na wysokości, później zakup zdjęć przez czołowe zachodnie agencje prasowe. Fotoreporterzy Dementi uwieczniali różne formy protestu społecznego w Polsce w latach 80.: strajki, głodówki, akcje Ruchu Wolność i Pokój, spotkania Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej, happeningi Pomarańczowej Alternatywy. Materiały udostępniali, organizując wystawy w kościołach i mieszkaniach prywatnych, a od 1984 roku drukując je w prasie drugiego obiegu, tj. „Obecność”, „Biuletyn Dolnośląski”, „Tygodnik Mazowsze”, „Przegląd Wiadomości Agencyjnych”. W latach 1989–1991 dokumentowali wydarzenia związane z upadkiem system komunistycznego w Europie: aksamitną rewolucję, zburzenie muru berlińskiego, przewrót w Rumunii, powstanie niepodległych państw bałtyckich.
Innym nurtem zainteresowań Tomasza Kiznego była tematyka represji w Związku Radzieckim w okresie stalinowskim. W połowie lat 80. artysta nawiązał kontakt z byłymi więźniami łagrów, co zaowocowało wystawami, „Ocaleni z gułagu” (1989) w Starej Galerii ZPAF w Warszawie, „Martwa droga” (1991/1992) i „Wyrok” (1997) w galerii Zachęta, oraz publikacjami – „Gułag” (2003) i „Wielki terror 1936–1937” (2013). Jest także autorem portretów pasażerów metra zrobionych na przełomie wieków i prezentowanych w Zachęcie na wystawie „Pasażerowie. Moskwa. Warszawa. Berlin. Paryż”. Tomasz Kizny przez dekadę był związany z Magazynem „Gazety Wyborczej”, później pracował jako niezależny fotoreporter. Jest członkiem ZPAF. W 2007 roku został odznaczony Kawalerskim Orderem Odrodzenia Polski.
Rozmowę wideo nagrała Agnieszka Uścińska w 2019 roku we Wrocławiu, sygnatura AHM_V_0173.
Tomasz Kizny - galeria
