Relacje

Biograficzne

Urodził się 26 grudnia 1935 w Warszawie. Jego ojciec, Henryk Orłoś, był mykologiem, pracował w Instytucie Badawczym Lasów Państwowych (później Instytucie Badawczym Leśnictwa); matka Seweryna, siostra Stanisława „Cata” i Józefa Mackiewiczów, pracowała jako nauczycielka. 

Po wybuchu wojny Henryk Orłoś walczył w wojnie obronnej, następnie działał w AK. W 1941 roku dostał posadę w majątku Alfreda Potockiego w Dąbrówkach pod Łańcutem, dokąd przeprowadził się z całą rodziną. Po powrocie do Warszawy w 1943 roku rodzina znalazła schronienie u kuzyna matki na Ochocie, na ulicy Filtrowej, gdzie zastało ich powstanie. Po tygodniu Kazimierz Orłoś z matką oraz pozostałą ludnością cywilną z tego rejonu zostali wysiedleni i trafili do Rawy Mazowieckiej.

W maju 1945 rodzina przeniosła się do Łodzi; wrócili do Warszawy w 1946 roku. Kazimierz Orłoś uczył się w Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Reytana, w 1953 roku zdał maturę. Brak członkostwa w ZMP utrudnił mu dostanie się na studia, dopiero w 1955 roku został przyjęty na Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W 1958 roku zadebiutował jako pisarz, publikując w miesięczniku „Twórczość” opowiadanie „Dziewczyna z łódki”. W 1959 roku ożenił się z Teresą z Czarniewiczów. Po studiach, ukończonych w 1960 roku, świadomie szukał pracy poza Warszawą, aby poznać inne środowiska i znaleźć inspiracje dla uprawianej przez siebie prozy realistycznej. W 1961 roku został zatrudniony na stanowisku referenta w Biurze Prawnym Kombinatu Górniczo-Energetycznego „Turów” w Turoszowie. W tym samym roku jego pierwsze opowiadania zostały wydane w zbiorczym tomie „Między brzegami”. Dwa lata później Kazimierz Orłoś otrzymał stanowisko radcy prawnego przy budowie elektrowni wodnej „Solina” w Bieszczadach, od 1968 roku pracował też równolegle w elektrowni „Kozienice”. 

W latach 1968–1972 Kazimierz Orłoś odbył kilka podróży zagranicznych, m.in. do Europy Zachodniej, po Morzu Śródziemnym, do USA i ZSRR. W 1970 roku został redaktorem w dziale słuchowisk Naczelnej Redakcji Literackiej Polskiego Radia, w 1972 roku podjął dodatkowo pracę na część etatu w dziale reportażu czasopisma „Literatura”. Rok później, gdy cenzura zatrzymała publikację jego powieści „Cudowna melina”, przemycił ją za granicę, gdzie ukazała się nakładem Instytutu Literackiego w Paryżu. W konsekwencji został zwolniony z pracy i pozbawiony paszportu, a jego twórczość objęto w Polsce zakazem drukowania. Do końca PRL-u publikował wyłącznie w wydawnictwach podziemnych i emigracyjnych. Niezależne środowiska literackie doceniły „Cudowną melinę”, składając się na specjalną nagrodę dla autora.

Dzięki wsparciu znajomych udało mu się znaleźć pracę na stanowisku referenta prawnego w Warszawskim Przedsiębiorstwie Robót Drogowych, budującym trasę szybkiego ruchu łączącą Warszawę z Katowicami, tzw. gierkówkę, gdzie pracował do 1976 roku. W kolejnych latach dołączał do różnych inicjatyw środowisk twórczych skierowanych przeciwko działaniom władz (list protestacyjny przeciwko zmianom w Konstytucji PRL w 1976 roku, apel 64 o podjęcie dialogu ze strajkującymi na Wybrzeżu w sierpniu 1980, apel 102 wyrażający sprzeciw wobec wprowadzenia stanu wojennego). Od 1977 do 1981 roku współtworzył podziemny kwartalnik literacki „Zapis” jako autor publikowanych w nim utworów oraz (od drugiego numeru) członek redakcji. W 1980 roku przemycił do Francji i wydał w Bibliotece „Kultury” powieść „Trzecie kłamstwo”, opartą na jego doświadczeniach z okresu pracy przy zaporze wodnej w Solinie. W stanie wojennym zaangażował się w wydawanie podziemnego czasopisma „Nowy Zapis”. W 1987 roku Instytut Literacki w Paryżu wydał „Historię »Cudownej meliny«”, opowiadającą o perypetiach związanych z publikacją jego pierwszej powieści.

Po 1989 roku Kazimierz Orłoś kontynuował działalność pisarską, wydając liczne opowiadania oraz powieści („Letnik z Mierzei” 2008, „Dom pod Lutnią” 2012). Jako publicysta współpracował z „Tygodnikiem Solidarność”, „Gazetą Wyborczą”, „Rzeczpospolitą”, „Życiem” i „Gazetą Polską”. Powrócił również do współpracy z Polskim Radiem jako twórca słuchowisk radiowych.

W 2007 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Ma dwoje dzieci, Macieja i Joannę.