Izabella Horodecka

nagrania

Biogram

Izabella Horodecka „Teresa” (1908–2010) – urodziła się w Moskwie, w 1919 roku z rodziną trafiła do Warszawy. W sierpniu 1939 została zmobilizowana i jako siostra operacyjna pracowała w Szpitalu Ujazdowskim, potem szpitalu polowym, z którym została ewakuowana na Wschód (wróciła do Warszawy na początku listopada). Od kwietnia 1942 zaprzysiężona w AK, w latach 1943–44 wywiadowczyni w oddziale 993/W – zajmującym się wykonywaniem wyroków śmierci na kolaborantach i niemieckich funkcjonariuszach.

W powstaniu warszawskim łączniczka i dowódczyni patrolu sanitarnego w kompanii „Zemsta” na Woli, następnie Starym Mieście, z którego przeszła kanałami na Żoliborz, by trafić do partyzantki w Puszczy Kampinoskiej, a dalej w okolice Tomaszowa Mazowieckiego. Po wojnie bezskutecznie próbowała wyjechać na Zachód i dołączyć do męża, który aresztowany przez Sowietów we wrześniu 1939 trafił do łagru, a opuścił ZSRR z armią Andersa.

Do późnych lat życia zaangażowana była w działalność PTTK oraz Polskiego Związku Kajakowego. Odznaczona m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

Tuż po zakończeniu wojny Izabella Horodecka spisała wspomnienia z tego okresu. Wydano je dopiero w 1992 roku. W 2025 roku nakładem Fundacji Ośrodka KARTA ukazało się nowe wydanie pod tytułem Konspiratorka z ulicy Walecznych. Wspomnienia z okupacji niemieckiej 1939–1945. Zostało ono opatrzone przypisami, posłowiem historycznym i notą edytorską, nowym wyborem archiwalnych fotografii i dokumentów, dodatkiem z opisem udziału Autorki w zamachu na Józefa Retingera oraz QR-kodami, które prowadzą Czytelników do fragmentów dźwiękowych wybranych z dwóch wielogodzinnych relacji biograficznych Izabelli Horodeckiej – nagranej w 2005 i 2006 roku przez Tomasza Żylskiego dla Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego oraz w 2008 roku przez Pawła Pięciaka dla Archiwum Historii Mówionej DSH i Ośrodka KARTA (dostępnej tutaj).

1934. Izabella Horodecka.
Ze zbiorów Huberta Alaborskiego
1934. Izabella Horodecka.
Ze zbiorów Huberta Alaborskiego
 

Warszawa, 1 września 1939. Poranny alarm i reakcja na wybuch wojny

Fragment nagrania zrealizowanego 8 grudnia 2008 w Warszawie przez Pawła Pięciaka dla Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią i Ośrodka KARTA
 

Okolice Kowla, wrzesień 1939. Opis posiłku improwizowanego z produktów zdobytych podczas ewakuacji szpitala na Wschód

Fragment nagrania zrealizowanego 8 grudnia 2008 w Warszawie przez Pawła Pięciaka dla Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią i Ośrodka KARTA
 

Warszawa, marzec 1943. Przydzielenie Izabelli Horodeckiej do oddziału 993/W i opis zadań, które wykonywały wywiadowczynie

Fragment nagrania zrealizowanego 9 grudnia 2008 w Warszawie przez Pawła Pięciaka dla Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią i Ośrodka KARTA
 

Warszawa, 7 września 1943. Wykonanie przez żołnierzy oddziału 993/W wyroku na Wandzie Mostowiczowej (właśc. Hermanowska) na ulicy Tamka

Fragment nagrania zrealizowanego 27 września 2005 w Warszawie przez Tomasza Żylskiego dla Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego
 

Warszawa, 21 lutego 1944. Powrót, tuż przed godziną policyjną, Izabelli Horodeckiej do mieszkania na Saskiej Kępie po próbie likwidacji Wilhelma Wolfganga Leitgebera, kierownika sekcji wypadowej Krip

Fragment nagrania zrealizowanego 27 września 2005 w Warszawie przez Tomasza Żylskiego dla Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego
 

Warszawa, 1 sierpnia 1944. Godzina „W" i przedostawanie się na Cmentarz Ewangelicki na Woli – miejsce koncentracji żołnierzy batalionu „Pięść"

Fragment nagrania zrealizowanego 9 grudnia 2008 w Warszawie przez Pawła Pięciaka dla Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią i Ośrodka KARTA
 

Warszawa Wola, około 11 sierpnia 1944. Ranienie w nogę na terenie Gęsiówki i rozmowa ze Stanisławem Jankowskim „Agatonem"

Fragment nagrania zrealizowanego 3 października 2005 w Warszawie przez Tomasza Żylskiego dla Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego
 

Warszawa, 17 sierpnia 1944. Zbombardowanie i całkowite zniszczenie budynku przy ulicy Koźlej 7 chwilę po tym, jak na prośbę Izabelli Horodeckiej ewakuowano z niego rannych, którymi się opiekowała

Fragment nagrania zrealizowanego 3 października 2005 w Warszawie przez Tomasza Żylskiego dla Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego
 

Warszawa, 1 września 1944. Zejście do kanałów włazem przy placu Krasińskich i ewakuacja na Żoliborz

Fragment nagrania zrealizowanego 3 października 2005 w Warszawie przez Tomasza Żylskiego dla Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego
 

Warszawa, druga połowa marca 1945. Niezapowiedziana wieczorna wizyta sowieckiego żołnierza w mieszkaniu Izabelli Horodeckiej przy ulicy Walecznych 18 i prośba o udzielenie noclegu

Fragment nagrania zrealizowanego 25 stycznia 2006 w Warszawie przez Tomasza Żylskiego dla Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego
 

Nieudane próby wyjazdu z Polski tuż po wojnie, by połączyć się z pozostającym na Zachodzie mężem – Zygmuntem Horodeckim

Fragment nagrania zrealizowanego 8 grudnia 2008 w Warszawie przez Pawła Pięciaka dla Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią i Ośrodka KARTA